2023an, 138.180 delitu erregistratu ziren Euskadin, 2022an baino % 3,48 gehiago; horietatik % 80 presentzialak izan ziren, eta % 20 teknologia berrien bidez. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak atzo argitaratu zuen Euskadiko delinkuentzia-memoria, Ertzaintzaren eta 15.000 biztanletik gorako udaletako udaltzaingoen baterako datuekin.
Euskadin egin ziren delitu gehienak, bai aurrez aurre ( % 57), bai teknologia berrien bidez ( % 93 baino gehiago), ondarearen aurkakoak izan ziren, hau da, ebasketak, gauzetan indarra erabiliz egindako lapurretak, indarkeria eta larderia erabiliz egindako lapurretak, kalteak eta iruzurrak, besteak beste.
Aldiz, arau-hauste penal larrienak, pertsonen aurka egiten direnak (lesioak, indarkeria fisiko eta sexual mota guztiak, hertsapenak eta mehatxuak), aurrez aurreko delituen % 11 izan ziren iaz, eta ziberdelituen % 3,5.
Ziberdelituak
Delituen ehuneko handiena ebasketak dira ( % 32), ondoren indarrez egindako lapurretak ( % 9,5), kalteak ( % 8,7), ondarearen aurkako beste delitu batzuk ( % 2,8), indarkeriaz eta larderiaz egindako lapurreta ( % 2,5) eta aurrez aurreko iruzurrak ( % 1,9).
Indarkeria
Memoriak erakusten du 6.572 emakumek pairatu zituztela indarkeria matxistako delitu desberdinak, aurreko urtean baino ia % 7 gehiago. Bikotekideek edo bikotekide ohiek eragindako indarkeriarekin lotutako 4.818 delitu erregistratu ziren (+%6,9); 1.110 bikotekiderik gabeko senide edo bizikide batek (-% 0,54), eta sexu-askatasunaren aurkako 644 (+%23,8).
Sexu-askatasunaren aurkako delituen kasu zehatzean, igoera hain handia izan zen, bai ote den bakar-legearen arau-aldaketagatik, bai salaketen gorakada ekarri duen gizarte-kontzientziaren gorakadagatik, memoriak argitu duenez. Emakumeen aurka egiten den indarkeria gehienak egile ezaguna du, eta, horregatik, txostenak dioenez, argitze tasa oso altua da, % 83koa 2023an.
Iaz 45.825 pertsona erruztatu, atxilotu edo ikertu ziren, % 4,56 gehiago. Horietatik 80 hilketagatik izan ziren, 21.009 ondarearen aurkako delituengatik eta 729 sexu-askatasunaren aurkako delituengatik. Guztira 7 hilketa burutu ziren, aurreko urteko berberak.
Memoriaren ziberdelituen kopurua ezin da hertsiki alderatu 2022koekin, urte horretan Ertzaintzak salatutakoak bakarrik bildu baitziren. 2023an 27.707 erregistratu ziren, eta horietatik % 90 ziberiruzurrak izan ziren; horien atzetik, ziberfaltsifikazioak eta zibermehatxuak izan ziren, guztizkoaren % 6 baino ez.
Gorroto-istiluak
Ziberdelituen 2022ko datu falta hori kontuan hartuta, memoriak mila biztanleko delinkuentzia tasa alderatzen du, eta adierazten du presentziala 1,57 puntu jaitsi dela eta ziberdelituena 3,37 puntu igo dela. Arau-hausteei eta gorroto-intzidenteei dagokienez, memorian bildutako lehen datuak baino ez dira jaso, eta horiek gutxitu egin direla adierazten dute. Gehienak, % 67,8, arrazakeriagatik edo xenofobiagatik sortzen dira, eta horien atzetik datoz sexu-identitatearekin ( % 14,1) eta orientazio politikoarekin ( % 7,6) zerikusia dutenak.
